Rovnir
si lo paz diabèt.
Rovnir si lo paz akèy.
Dépistaz.
In dépistaz po lo diabèt lé sinpl zot i sava sé zot mèdsin a zin é zot
i domann ali de regard zot to desik dnn lo san lé sinpl é i fé pa mal.
Zot na plito intéré é lé konséyé dann lo ka ou zot na in moune dan zot
famy (momon,papa, niès, granpèr, grand mèr...) na lo diabèt zot na in risk
de ginyé. La plipar lo tan sat na in risk maladi la lé vèr lé 35
/ 40 an i komans. Lo myé sé de domann zot doktèr fé fé azot in bilan
konplé zot n lo rézilta dann lé 48 èr konmsala. Fo pa atann ké lé tro tar
sé pa parské ou lé biyn dann out po, ké ou pé di ké ou lé pas malad.
Parsk in moune na in diabèt tip 2 ou 3(diabèt gra) é ké li koné pa,
la maladi i anpès pa li de viv é santi ali biyn dann son po zisko zour la fini
tro atak son dedan é la é lo traka, ou pé èt privé de pas mal de soz, alor
ké si ou navé dépist aou é prann in trètman. I arèt arpa di ké lo diabèt lé trèt
li atak aou san ké ou apèrswa ti dousman, é a lon tèrm li giny touzour lo dési
sé zot de swiv konsèy sot mèdsin é prann zot kouraz a dé min fé lo promyé pa.
Awar in diabèt tip 2 ou 3 in moune i viv biyn san priv
ali biynsir na bann règl a swiv po sa, po lo tip 1 (banna i apèl sa diabèt mègr) in
osi po sa konm mi di rèspèk, si zot na in diabétolog ékout biyn son bann konsèy
normalman tout wa alé po lo myé.
Zot famiy osi lé konsèrné. Zot na osi in risk vi ké lo maladi lé zénétik,
kank in moune na lo diabèt tout son vi i sanz.
Zot lé oblizé dann tou lé ka fé in dépitaz (se ki vé pa dir ké zot na lo maladi
sé inpleman prevni lo risk). Sirout sat lé gro, obèz)
Po ké lo moune lé diabétik i ansort li,fo ké lantouraz i suiv lo mouvman é i
partip, pars i anprofit azot osi.
Po ké tousa i mars i fo ké zot famiy lé informé si lo maladi, kosa i
fo fé kank na in pèrt konésans,
sirtou si ou lé insulino dépandan.
le dépistage c'est aussi une affaire de famille!